Maqolalardagi teglar dars...

Oxirgi paytlarda dasturlash atrofida anchagina shovqin ko'tarildi va yoshlarning katta qismi ushbu kasbni o'rganishga qiziqish bildirishmoqda. Har kuni yuzlab yoshlar dasturlashni o'rganishga qaror qiladi, lekin ularning juda kam qismi bu kasbning ustasiga aylanishni uddasidan chiqishmoqda. Ushbu maqolada dasturlashni o'rganishda yo'l qo'yilishi mumkin bo'lgan asosiy 8 ta xatoni ko'rsatishga harakat qilaman.1. Amaliyotdan ko'ra o'qishga ko'proq e'tibor qaratishKo'pgina dasturlashni…

Yaqinda bir onaxonni uyida hammomiga kafel yopishtirib berdim. Ish davomida onaxonni jiyani o'zim bilan tengdosh bir bola shu xonadondagi elektriklik ishlarini qilib berdi.Tengdoshimni dadasi signalizatsiyalar bilan shug'ullanar ekan. Ish davomida yaxshi chiqishib, do'st bo'lib qoldik.Uyoq buyoqdan gaplashtik men ham unga o'zim uchun qiziq bo'lgan mavzulardan gapira boshladim.Axborot texnologiyalari haqida, Matritsa filmi haqida, 21 asrga kelib insoniyat uchun…

Ushbu maqolada dunyoga mashhur bo'lgan Java dasturlash tili bo'yicha Texnoman.uz saytida joylangan dasturlash bo'yicha darslar keltirilgan. Ular yordamida Siz Java dasturlash tilida dasturlashni o'rganishingiz mumkin. Darslar dasturlash bo'yicha o'quv kurslari va markazlarida o'qitiladigani kabi oddiy, tushunarli yozilgan bo'lib, ularni to'liq o'rganib, misollarni bajarib, java dasturlash tilini onlayn boshlang'ich qismini o'rganib olasiz. 1-dars…

JAVADA STRING Javada String asosan char tipidagi qiymatlar ketma-ketligini ifodalovchi obyekt hisoblanadi. Belgili massiv esa javadagi String kabi ishlaydi, ya`ni: char[] ch={'j','a','v','a','t','p','o','i','n','t'}; String s=new String(ch); Kodimiz String s="javatpoint"; Kabi ishlaydi. Java String klassi string ustida compare(), concat(), equals(), split(), length(), replace(), compareTo(), intern(), substring() kabi bir…

"Rekursiya nimaligini tushunish uchun oldin rekursiya nimagligini tushunish kerak" — Stephen HawkingRekursiya — bu dasturlashning eng chalg'ituvchi bo'limlaridan, shuning uchun ham uni tushunishga va undan to'g'ri foydalanishga ko'pchilik qiynalishi aniq. Lekin, rekursiya dasturlashning eng murakkab masalalarining asosi hisoblanadi, shuning uchun ham uni yaxshi tushunish va to'g'ri ishlata olish juda ham muhim.Rekursiya nimaligini tasavvur qilish uchun, oddiy hikoya…

1 — Modul Boshlang'ich HTML Boshlang'ich CSS CSS grid, flexbox 2 — Modul JavaScript asoslari Sintaksis bilan tanishib chiqish DOM da asosiy operatsiyalarni o'rganish(Learn basic operations on DOM) JS uchun odatiy o'rganish mexanizmlari (Hoisting, Event Bubbling, Prototyping) AJAX (Make some AJAX (XHR) calls) Yangi xususiyatlarni o'rganing (ECMA script 6+) Bundan tashqari, jQuery kutubxonasi…

Hammaga salom. Bugungi video kursda django restframework orqali api yaratamiz(video maqolaning eng quyi qismida). API o'zi nimaligi haqida bu yerda o'qib olishingiz mumkin. Buyruqlar qatori(cmd) yoki terminalni ochamiz. Agar Sizda python o'rnatilmagan bo'lsa, shu maqolani…

Fayllar bilan ishlash file klassi obyektini hosil qilish hamda uning read, radline va write metodlari yordamida amalga oshiriladi. Faylni o'qish yoki faylga yozish faylni ochish vaqtida ko'rsatilgan rejimga bog'liq. Fayl bilan ishlab bo'lgandan keyin close metodini chaqirish kerak bo'ladi.

Hammaga Salom! Bugun telegram bot yaratamiz. TelegramBot ancha qiziq :) Hullas bizga telegram bot apilari kerak bo'ladi. Buning uchun buyruqlar qatori(cmd)ga kiramiz. Va quydagi buyruqni bajaramiz: pip install pyTelegramBotAPI Mana telegrambotni apilarini o'rnatib oldik. Ana endi kod yozishga o'tamiz. myfisrtbot.py db yangi fayl ochamiz. Endi telegramdan @botfather deb izlaymiz va u yerdan bot uchun token olamiz. …

Bugungi mavzumiz algoritmlashning to`rt asosiy yo`nalishlaridan biri hisoblangan saralash algoritmlariga bag`ishlanadi. Saralash deb, berilgan obyektlar ketma-ketligini ma`lum mantiqiy tartibda qayta joylashtirish jarayoniga aytiladi. Saralash bir necha ko`rsatkichlarga bog`liq bo`lishi mumkin. Misol uchun maktab jismoniy tarbiya darsi. Bu dars boshida bolalar bo`ylariga qarab safda turishadi. Me`yor topshirish jarayonida esa sinf jurnalidagi familyalar ketma-ketligiga qarab topshirishadi. Shu…

9.2 Klass va ob'yekt o'zgaruvchilari Klass va obyektlarning fuksional qismi, ya'ni metodlarni avvalgi darsda ko'rib o'tdik. Bu darsda klass maydonlari haqida so'z yuritamiz. Klass yoki obyekt maydonlarining oddiy o'zgaruvchilardan farqi ular shu klass yoki obyekt sohasiga tegishli bo'ladi. Ya'ni maydon nomlari shu klass yoki obyekt ichida mavjud bo'ladi. Moydon – o'zgaruvchilarning ikki turi mavjud: Klass o'zgaruvchlari va obyekt o'zgaruvchilari. Ularning asosiy farqlari…

Shu paytgacha python bo'yicha darslarimizda keltirilgan dasturlar faqat funksiyalardan tashkil topgan edi. Ya'ni ma'lum bir ma'lumotlarni qayta ishlaydigan ifodalar blokidan iborat bo'ldi. Bu prosedura ko'rinishidagi dastrulash uslubi hisoblanadi. Dasturlarni tashkil qilishning boshqa ko'rinishi ham mavjud: ma'lumotlar va funksiyalarni bir ob'ekt ostiga jamlash. Bu dasturlashning ob'ektga yo'naltirilgan modeli hisoblanadi. Klass va ob'yektlar – ob'yektga yo'naltirilgan dasturlashning…

Ketma-ketlik biror elementini olish uchun indekslardan foydalandik. Ketma-ketlikning birinchi elementini olish uchun shoplist[0] dan faydalandik. Indeks manfiy bo'lishi ham mumkin. Oxirgi elementni olish uchun shoplist[-1], oxiridan bitta oldingi elementni olish uchun esa shoplist[-2] kabi ifodadan foydalandik.

MySQL ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimini o'rganishni davom ettiramiz. Oldingi maqolada, boshqarish tizimini o'rnatish va dastlabki sozlash amallarini ko'rib chiqdik. Endi MySQL bilan bevosita ishlaymiz. Dastlab, MySQL xizmatini ishga tushiramiz. Buning uchun bizga «Командная строка» kerak bo'ladi, CTRL+R…

Bu maqolada MySQL ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimini o'rnatish va sozlashni ko'rsatib o'taman. Sun firmasini Oracle sotib olgandan so'ng, MySQL ham butunlay o'zgarib ketti va 5 versiya o'zgacha qiyofaga keldi, ya'ni mukammallashtirildi. Maqolada Windows 7 operatsion tizimi uchun mo'ljallangan MySQL 5.6.20 versiyasini o'rnatishni ko'rsatib o'taman. …

Oldingi maqolada mysql haqida boshlang'ich tushunchalar bilan tanishib chiqdik(nima ekanligini). Bu maqolada mysql turlari, qaysilari tekin, qaysilari pullik ekanligini, talqin tushunchasi va ko'chirib olish uchun qanday fayllar taklif qilinishini ko'rib chiqamiz.MySQL bu — krossplatformali dastur hisoblanadi, ya'ni bir xil tipga ega bo'lgan(ishlash texnologiyasi bir xil),…

Obyektga abstrakt darajada qarash xususiyati. Masalan, turli xil oynalar mavjud: deraza oynasi, eshik oynasi, mashina oynasi, telefon oynasi. Bularning barchasi bir biridan ishlatilish sohasi, tuzulishi, shakli bilan farq qiladi. Lekin barchasini umumiy qilib oyna deb qarash mumkin. Polimorfizm turli xil obyektlar bilan bir xil uniformada ishlash imkoniyatini beradi. Polimorfizm orqali bir jarayonni turli yo'llar bilan tashkillashtirishimiz mumkin. Polimorfizm so'zi yunoncha ikki so'zning…

Assalomu alaykum bo'lajak dasturchilar. Men Mo'minjon Abduraimov bo'laman (@DelphiGuru). Men bugungi maqolada sizlarga Abramyan amakining 1000 ta masalasidan 40 tasini ishlashni ko'rsatib o'tmoqchiman.…

Assalom alaykum. Quyida eng mashxur operatsion tizimlardan birining asosi bo'lgan Linux bo'yicha darslar ro'yxati keltirilgan. Ushbu darslar texnoman.uz saytiga joylashtirilgan. Ushbu darsda Siz Linuxning asosi bilan, uning buyruqlaridan foydalanishni o'rganigingiz mumkin.

Massiv bu — bir turdagi o'zgaruvchilarni o'zida saqlovchi biror nom bilan nomlangan o'lchami chegaralangan o'zgaruvchilari guruhi ya'ni oddiyoq qilib aytganda maxsus idishdir. Bitta yoki ikkita o'zgaruvchi ustida amalarni bajarmoqchisiz, bununig uchun bir yoki ikkita o'zgaruvchi yaratib olib xohlagan amalni bajarish mumkin. Lekin bu o'zgaruvchilar ko'p bo'lsachi? Agar har bir ishlatmoqchi bo'lgan o'zgaruvchi uchun har safar yangidan o'zgaruvchilarni yarataversak bu bir muncha…

Assalom alaykum. Quyida eng mashxur php freymvorklardan biri Yii freymvork bo'yicha darslar ro'yxati keltirilgan. Ushbu darslar texnoman.uz saytiga joylashtirilgan.

Java dasturlash tilida ikkita tanlash operatori bo'lib ular if va switch lardir. Masalani qo'yilishiga qarab ularning birini ishlatish mumkin. If operatori kodlashni ikkita yo'ldan biriga burib yuboradi. Hayotda shart tekshirish operatorlarini shunchalik ko'p ishlatamizki, hatto ishlatganimizni ham sezmaymiz. Tasavvur qiling siz bekatda turipsiz sizga, 11- yo'nalishdagi avtobus kerak. Uzoqdan kelayotgan avtobusga ko'zingiz tushadi va ko'zingiz orqali ko'rgan…

O'zgaruvchi – xotiradan ajratilgan, himoyalangan maydon nomidir. Oddiy qilib tushuntiradigan bo'lsak, o'zgaruvchi – ma'lum bir turdagi ma'lumotni o'zida saqlovchi va o'lchami chegaralangan idish. Tushunarliroq bo'lishi uchun bir ikkita hayotiy misollar keltiramiz: meva solish uchun tayyorlangan savatga suv sola olmaymiz o'zgaruvchilar ham shunday bir turdagi o'zgaruvchi uchun…

JVM (Java Virtual mashinasi) JVM ning vazifasi tarjimonlik ya'ni, dastlab biz yozgan *.java fayl kompilyator yordamida baytkodga o'giriladi va JVM yordamida mashina tiliga aylantiriladi. Bu degani JVM qaysi platformaga tegishli bo'lsa, kodlarni ham o'sha platformaga moslab beradi. JVM ni ko'pgina qurilmalar va dasturiy ta'minotlar uchun ishlatish mumkin. Har bir OT(operatsion tizim) uchun JVM JRE va JDK lar konfugratsiyasi farq qiladi,…

Java dasturlash tili va platforma Java yuqori darajada himoyalangan va obyektga yo'naltirilgan dashturlash tilidir. Platforma: dastur bajarila oladigan ixtiyoriy qurilma yoki dasturiy muhit platformadir. Javaning o`zini maxsus bajarilish muhiti – platformasi mavjud (JRE – Java Runtime Environment). Javadan qayerda foydalaniladi? Sun firmasining ma'lumotlariga qaraganda 3 mlrd. atrofidagi qurilmada javadan foydalaniladi.…

DAO ma`lumotlarni turli ma`lumotlar omborida saqlash va kirish huquqi uchun umumiy API sini taqdim etgan. Foydalanilayotgan ma`lumotlar omboridan boshqa ixtiyoriy ma`lumotlar omboriga o`tishda ma`lumotlarga kirish huquqi uchun DAO dan foydalanilganda hech qanday muommo bo`lmaydi va kodlarni o`zgartirishimiz ham kerak bo`lmaydi. Yii DAO PHP Data Objects (PDO) ustiga qurilgan bo`lib, ko`pgina ma`lumotlar omboriga kirish huquqi…

PayPal o`zi nima? Yiida PayPal ning maxsus extensionlari mavjud. Bulardan hozircha bittasi bilan tanishib qanday ishlashi haqida gaplashamiz. PayPal o`zi o`zaro pul aylanmasini taminlab beruvchi veb ilova. Bu yerdan pul o`tkazmalar qilayotganda ro`yxatdan o`tgan bo`lishingiz kerak. Ya`ni akkountingiz bo`lishi kerak. Bu ilovada ham siz ishlaringizni test qilib ko`rishingiz uchun sandbox turidan foydalanishingiz kerak. Paypal o`zining API siga ega va biz undan Yii da foydalanishimiz…

Plastik kartochkalar orqali to`lovlarni amalga oshirish yani online to`lov xizmatlari ancha avj olgan bir payt. Hozirda har bir platformamiz uchun ham kerak bo`lishi mumkin bo`gan ishga aylanib bormoqda. Yiida bu ishlar qanday aks etadi. Har xil to`lov xizmatlari mavjud men siz bilan birga "BrainTree" deb atalmish "peyment gateway" to`lov xizmatini qanday qilib platformamizga integratsiya qilishni ko`rib chiqamiz. Ximoyasi: Klientning shaxsiy karta nomeri va CVV ni klient…

texnoman.uz saytida python dasturlash tili bo'yicha darslar bilan tanishib chiqib, python tilining boshlang'ich tushunchalari, sintaksisini o'rganishingiz va o'zingiz uchun kerak bilimlarni olishingiz mumkin.

Ma'lumotlar tuzilmalari Pythonda 4 ta ma'lumotlar tuzilmalari mavjud: ro'yxat (list), kortej (tuple), lug'at (dict) va to'plam (set). 8.1 Ro'yxat (spisok) Ro'yxat – bu tartiblangan elementlar to'plami. Tushunish oson bo'lishi uchun xarid qilinishi kerak bo'lgan maxsulotlar ro'yxatini tasavvur qilish mumkin. Python tushunishi uchun elementlar ro'yxati to'rtburchak qavsga olingan bo'lishi kerak. Tuzilgan ro'yxatdan qidirish, unga qo'shish va undan…

Migratsiya web dasturlash jarayonida ma`lumotlar omboridagi o`zgarishlarni amalga oshirishni yengillatuvchi va tezlashtiruvchi tehnologiya. Misol uchun, ish jarayonida yangi jadval qo`shilishi mumkin, yoki qaysidir jadvalga ustun qo`shish kabi ishlar. Bu ma`lumotlar omboridagi o`zgarishlar eng muhim va asosiy ish hisoblandi va u migratsiya orqali amalga oshiriladi. Agar kodingiz va ma`lumotlar omboringiz boshqalarniki bilan muvofiq bo`lmasa dasturingiz ishlamaydi. Bunday holatni…

Ba`zan bizda ma`lum qoidalar bo`yicha foydalanuvchi tomonidan kiritilayotgan ma`lumotlarni qayta ishlash talab qilinishi mumkin. Tabular input deb, mal`umot kirituvchi bir qancha maydonlarni bir jadvalga qoida bo`yicha joylashga aytiladi. Jadvalli kiritish bilan ishlashimiz uchun birinchi navbatda bizdan ma`lumotlarni qo`shishimiz yoki o`zgartirishimizga qarab modellar ma`lumotlaridan tashkil topgan massiv nusxasini yaratish yoki to`ldirish talab etiladi. So`ng biz $_POST o`zgaruvchisidan ma`lumotlarni…

Model tayyor endi biz u bilan ishlash uchun kod yozishga kirishishimiz mumkin. Barcha mantiqiy jarayonlarni kontroller actioniga joylashtiramiz. Ro`yxatdan o`tadigan forma uchun kod talab qilinadi. Misol uchun: public function actionLogin() { $model=new LoginForm; if(isset($_POST['LoginForm'])) { // foydalanuvchi tomonida kelayotgan ma`lumotlarni olamiz. $model->attributes=$_POST['LoginForm']; // olingan ma`lumotni tekshiramiz, agar true bo`lsa oldingi pagega foydalanuvchini yo`naltiradi.…

Avval forma uchun html kod yozamiz. Biz nimalar kerakligini aniqlashimiz kerak bo`ladiki: qanday ma`lumotlar olish va qanday qoida bo`yicha uni biriktirish bo`yicha. Model - foydalanuvchi tomonidan kiritilayotgan ma`lumotlarni doimo rolda nazorat qilib boradi. Biz modelni ikki xil ko`rinishda hosil qilishimiz mumkin. Biz ma`lumotlarni olish, qayta ishlash, keyin o`chirish uchun CFormModel dan foydalanamiz; agar ma`lumotni olib uni bazada saqlash bo`ladigan bo`lsa CActiveRecord…

Web ilova ishlab chiqishdagi asosiy vazifalardan biri bu - yig`ilgan foydalanuvchining ma`lumotlarini HTML forma bilan ishlatishdir. Undan tashqari dasturchi formalarni loyihalashtirayotganda bevosita bu maydonlar majburiy to`ldirilishi kerak yoki majburiy emasligini, kiritiladigan ma`lumotni tekshirishni, kritilgan ma`lumot noto`g`ri bo`lsa shu haqda xabar berishi shuningdek ko`rsatilgan jadvalga ma`lumotlarni saqlash kabi ishlarni qila olishi mumkin. Bu jarayonlarga mos Yii o`zining…

Yiida o`zi ishlab chiqqan tekshiruv qoidalaridan tashqari o`zingiz uchun ham mos tekshiruv funksiyalari yaratsangiz bo`ladi. Bunday yondashuv o`zimiz uchun shaxsiy tekshiruvlarni dinamik yaratish imkonini beradi. Keling misol bilan bu mavzuni oydinlashtirib olaylik. Masalani qo`yilishi: startDateTime endDateTime dan kichkina bo`lishi kerak. Buni qoida tarzida kiritishimiz kerak. Masalani yechilishi: Bir jadval berilgan unda startDateTime va endDateTime…

Yii ning bog`lanishlari bu umumiy web ilovalarimizda muhim ro`l bo`lib xizmat qiladi. Bu relation metodi Yii ning model qismida joylashgan. Biz hozirda siz bilan HAS_MANY va BELONGS_TO usullari bilan tanishib chiqamiz. Nega aynan bular? Chunki bular web ilovamizda asosiy qatnashuvchi bo`lib xizmat qiladi. Boshqa usullarni ham o`ziga yarasha tutgan o`rni bor albatta lekin bu ikkala usul ayni ko`p uchraydigan usullardan. Buni batafsil tanishish chog`ida anglab yetasiz. Masalaning qo`yilishi:…

CRUD Yii ning maxsus o`zining moduli bo`lib, ma`lumotlar bilan ishlash imkonini beradi. Ma`lumotlar qo`shish, o`chirish, o`zgartirish kabi ishlarni birdaniga hosil qilib beradigan moduldir. CRUD ni hosil qilishimiz uchun biz Gii generatorni sozlab olishimiz kerak bo`ladi. Sozlashlar uchun ma`lumotni quyidagi gippermurojaatdan olishingiz mumkin. Sozlashlar amalga…

Masalaning qo`yilishi: Yiining Gii generatoridan foydalanib model va controller hosil qilish. Masalani yechilishi: Buning uchun biz birinchi navbatda "yiitest" degan ma`lumotlar ombori yaratamiz va uning ichida posts degan jadval yaratamiz. Agarda o`zimizning ma`lumotlar omborimiz bo`lsa unda o`shaning ichida jadval hosil qilamiz. Bu jadvalimiz o`z ichiga 3 ta ustunni oladi. Bular id, title va content. CREATE TABLE posts ( id INTEGER NOT NULL PRIMARY KEY AUTO_INCREMENT,…

Yii ning maxsus tehnologiyasi bo`lib, sql so`rovi bilan ishlovchi shartlar majmui, bog`lanishlarni bajaruvchi va odatiy (ko`p takrorlanadigan shartlar) natijalarni topish uchun ishlatiladi. CActiveRecord::scopes() maxsus funksiyasi. Ishlash usuli juda oddiy. Maxsus nom asosida uni filter deb atasak ham bo`ladi. Quyidagicha "Post" jadval berilgan. Ishlarimizni shu jadval bilan olib boramiz.

Ajax so`rovlari bilan ishlash unumli ishlardan biri hisoblanib, web ilovamizni qayta yuklanishsiz serverga so`rov yubora oladigan xususiyatga ega. Yii ham o`zining ajax so`rovlari bilan ishlash uchun maxsus tehnologiyalar ishlab chiqgan. Bu haqida batafsil va samarali usul deb, misollar orqali tushuntirish deb bildik. Keling birinchi misol bilan tanishaylik. Bu misol hozirgi vaqtni olish misolidir. Buning uchun index.php viewimizga quyidagicha kod yozamiz: /protected/views/site/index.php…

Qaysidir Git – loyiha bilan hamkorlikda ishlash uchun uzoq masofadagi omborni qanday boshqarish kerakligini bilish zarur. Uzoq masofadagi omborlar – bu internetda yoki yana tarmoqda qaerdadir saqlanadigan loyihaning o'zgarishlari. Ular bir qancha bo'lishi va qoidaga binoan ularning har biri sizga yo faqat o'qish yo o'qish va yozish imkoni bilan berilishi mumkin. Hamkorlikda ishlash uzoq masofadagi omborni boshqarishni, ma'lumotlar almashinuvi kerak bo'lganda unga ma'lumot yuborish (push) va…

Masalani qo`yilishi: Jadvalimizdagi barcha kompaniyalarni ro`yhati bilan birgalikda saytlari nomlarini gridimizda chiqarish. Birinchi navbatda jadval yaratishimiz kerak bo`ladi, agar jadvalimiz bo`lsa unda o`sha jadvaldan foydalanib ham ishlasak bo`ladi. Bizning misolimiz uchun "company" jadvali yaratiladi. 1 – jadvalimizni yaratamiz CREATE TABLE `company` ( `ID` INT(11) NOT NULL AUTO_INCREMENT, `company` VARCHAR(100) NULL DEFAULT NULL, `site` VARCHAR(100)…

SQL so'rov tilini o'rganishni boshlaymiz. Har bir maqolada ma'lum bir sql komandalarini yozib borishga harakat qilaman. Bu so'rov tili bevosita ma'lumotlar bazasi(jadvallar)ga bog'liq bo'lgani uchun, maqola boshida biror jadvalni olib, shu jadvalga har xil so'rovlar berib boraman. Misollar, oracle ning isqlplus muhitida sinab boriladi va natijalar chiqariladi. Isqlplus dan boshqa muhitlarda ham bu komandalar ishlaydi, lekin ba'zi o'zgarishlar bo'lishi…

Yii-Bootstrap Yii ning maxsus kutubxonasi hisoblanib, yuqori sifatli widgetlarni o`z ichiga olgan. Yii-bootstrap forma komponentalari bilan bir qatorda foydalanuvchi uchun yengillik yaratuvchi komponentalarini o`z ichiga olgan. Bu widgetlarni yuklayotganingizda o`zi uchun tegishli bo`lgan jQuery kutubxonasini ham yuklab ishga tushadi. Bootstrapni sozlash. Ushbu gipermurojaat…

Web texnologiyasi olamida fayllar ro`li juda keng. Shuning uchun ham web dasturlar bunga alohida etibor qaratib kelishgan. Shu jumladan Yii ning o`zining qoida va uslublariga ega. Bir kichik misol orqali bu ishlar qanday amalga oshirilishini ko`rsatishga ruxsat bergaysiz. Buning uchun biz misolimizda rasmlarni yuklashga etiborimizni qaratamiz va shu yuklangan rasmni o`qib olish masalasini ham birgalikda ko`rgan bo`lamiz. Birinchi navbatda biz qanday qilib fayl yuklashni ko`rib chiqamiz…

Biror bir qilayotgan proyektimizda hisobotlarni pdf formatiga o`tkazish kabi ishlarga duch kelamiz. Bunda Yii ning maxsus kengaytmalaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Shulardan biri tcpdf kengaytmasidir. Bu haqida ushbuhttp://www.yiiframework.com/extension/tcpdf giper murojaat orqali batafsil tanishishingiz mumkin. Biz faqatgina misol bilan sizda Yii da qilingan proyektlaringizni hisobotlarini pdf ga o`tkazish masalasini ko`rib…

Qolgan maqolalarda NetBeans IDE muhitidan foydalanib, dasturlar tuzishni davom ettiramiz. Oldingi maqolalarning birida konsol(Командная строка) yordamida dastlabki dasturimizni tuzgan edik, endi konsolni esdan chiqarib, qulay muhitda(NetBeans IDE) dasturlar tuzishni boshlaymiz.Demak, dastlab ,biz o'rnatgan NetBeans IDEsini ishga tushiramiz(NetBeansni ishga tushirish) va quyidagi oyna hosil bo'lganini…

Qaysidir bir imkoniyatlarni foydalanuvchidan cheklash imkoni har bir katta proyekt qilinayotgan joyda muhim ro`l o`ynaydi. Misol uchun bir foydalanuvchiga izoh qo`shish imkonini beramiz lekin o`chirish imkonini bermaymiz. qaysidir foydalanuvchiga qo`shish imkonini ham o`chirish imkonini ham beramiz. Ya`ni kimlar uchundir biror bir ishni qila olish xuquqini berish va kimlar uchundir shu ishni bajara olish xuquqini bermaslik masalasi. Ana shunday imkoniyatlar Yii da RBAC tushunchasi sifatida o`zining…

NoSql(Not Only SQL yoki No Sql) tushunchasi 2009-yildan boshlab mashhur bo'la boshladi. Aynan o'sha davrda web texnologiyalar va ijtimoiy xizmatlar ma'lumotlarni saqlash va ular ustida amallar bajarish usullari rivoji uchun yangi turtki berdi. Bunday loyiha yaratuvchilari odatiy ma'lumotlarni saqlash tizimlari mos kelmaydigan yoki juda ham qimmatlik qiladigan masalalarini hal qilishlariga…

Hozirgi kunda Java dasturlash tili uchun bir necha muhit (IDE)lar yaratilgan bo'lib, bu maqolada shunday muhitlardan biri NETBEANS haqida gaplashamiz. Java tilini o'rganishda aynan Netbeans muhitidan foydalanamiz, shuning uchun bu dasturni yuklab, o'rnatishimiz lozim bo'ladi. Dastlab, Oracle saytidan, NetBeans dasturini operatsion tizimga mos holdagisini yuklab olamiz(hajmi maksimum 300…

Oldingi maqolada JDK paketini o'rnatishni ko'rsatib o'tdim, keling endi shu paketni ishlayotganini tekshirib olamiz. Uning uchun «Командная строка» oynasini ochamiz (win+R->CMD) va «javac» buyrug'ini teramiz, so'ng ENTER tugmasini bosamiz.Javac…

Java dasturlash tilida dastur tuzish uchun, dastlab, kompyuterga kerakli dasturlarni o'rnatish lozim. Birinchidan, Java dasturlarni ishga tushirish uchun, bizga Java-mashina kerak bo'ladi. Gap shundaki, barcha Java dasturlar faqat Java-mashina o'rnatilgan kompyuterlarda ishlaydi. Java-mashina Java dastur uchun muhit hisoblanadi. Ikkinchidan, Java dasturlarni yozish uchun maxsus muhit(IDE) kerak bo'ladi. Ikkala dasturni ham oraclening saytidan yuklab olishingiz…

PL/SQL haqida boshlang'ich ma'lumotlarga ega bo'ldingiz, demak bu til asosan protsedura va funksiyalar yaratish uchun ishlatilar ekan. Bu maqolada PL/SQL kodlari Oracle serverida qanday ishlashini yozib o'taman.Dastlab, kliyent-server texnologiyasi qanday ishlashini ko'ramiz. Oracle ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimida, oracle server bo'lib, unga so'rovlar TNS…

Ko'p hollarda Windows va Linux operatsion tizimlari bilan bir vaqtda ishlashga to'g'ri kelib qoladi. Bu ikki operatsion tizim bir-biridan keskin farq qiladi, hattoki fayl tizimlari ham xar hil. Shunday bo'lsa ham, har birining o'z o'rni bor. Linux operatsion tizimi asosan biror server yaratishda foydalanilsa, windows esa doimiy ish jarayoni uchun qulaydir.Ma'lumot almashishga kelsak, tarmoqdagi windows operatsion tizimidan turib Linux operatsion tizimi…

NFS(Network File System) — bu termin tarmoqli fayl tizimi deb yuritiladi. Nomidan ko'rinib turibdiki, bevosita tarmoq bilan bog'langandir. Bu termin klient-server arxetekturasida ishlaydi, ya'ni bitta serverga bir necha klientlar ulanib ishlashi mumkin bo'ladi. Server kompyuterga server qismi, klient kompyuterga klient qismi o'rnatiladi.Demak, NFS o'zi nima? misol uchun, agar siz biror tarmoq a'zosi bo'lsangiz va sizga shu tarmoqdagi boshqa kompyuterning…

Bu maqoladan so'ng siz LVM ni to'liq bilib olishga erishasiz. Albatta bundan boshqa maqolalar ham bo'lishi mumkin, lekin ular unchalik muhim emas(klonlash,..).LVM haqida «Linuxda, disklarni boshqarish haqida» maqolada tushuntirib o'tdim. Bu eng asosiy maqolalardan biri hisoblanadi. Undan so'ng «LVM – logik…

Nazariyotdan amaliyotga ham yetib keldik. Agar nazariy qism bilan tanish bo'lmasangiz, «Linuxda, disklarni boshqarish haqida» maqolasini o'qing. Quyida disklarni boshqarishni to'liq misollar orqali ko'rsatib o'taman. Disk nomlari sizning diskingiz nomlaridan farq qilishi mumkin va siz nomlarni berishda adashib ketmasligingiz uchun ogohlantirib o'tmoqdaman.(man /dev/sdb, dev/sdc) Bu komandalar linux…

Bu maqolamda, linux operatsion tizimida, qattiq disklar(vinchester) bilan ishlashni ko'rsataman. Ko'pchilik disklar bilan ishlashni bilmagani bois, ularga ahamiyat berishmaydi yoki bilishni hohlashmaydi. Disklarni to'g'ri taqsimlash, ish jarayonini tezlashishiga olib keladi. Bu degani, ish unumdorligi ortadi. Barcha ma'lumotlar qattiq disklarda(razdellarda) saqlangani uchun ularni boshqarish juda muhim.Disklarni boshqarishga bitta misol ko'ramiz, sizning kompyuteringizda 40Gb lik disk…

Linux operatsion tizimi, server kompyuterlar uchun mo'ljallangan bo'lib, uning ko'p buyruqlari windows operatsion tizimida ishlamaydi. Chunki bu 2 operatsion tizim bir biri bilan qaysidir ma'noda raqib hisoblanadi. Windows operatsion tizimi ham server mashinalar uchun Windows Server operatsion tizimini chiqargan, lekin baribir linux operatsion tizim buyruqlari Windows Server muhitida ham ishlamaydi.Bu maqolada administratorlar orasida obro'li buyruqlardan…

Oldingi maqolamda swap nima va nima uchun kerakdegan savolga javob berishga harakat qildim. Agar swap haqida biror bir tushunchaga ega bo'lmasangiz, bu maqolani o'qishdan umuman foyda yo'q. Quyida swap xotirasiga tegishli bo'lgan va linux ning barcha distributivlarida ishlaydigan kommandalar bilan tanishishingiz mumkin bo'ladi. Bu kommandalar linux ning Oracle Linux Red Hat distributivida tekshirib ko'rilgan.…

Linux operatsion tizimi kundan-kunga rivojlanib bormoqda va ko'pchilik bu tizimni o'rganishga harakat qilishmoqda. O'rganishni endi boshlaganlar uchun, bu tizimni o'rganish biroz qiyin ko'rinishi mumkin, lekin unday emas. Bu tizim, windows tizimidan keskin farq qilgani uchun, windows foydalanuvchilari linux bilan ishlaganda ko'p noqulayliklarni his qilishmoqda(keyin ko'nikib ketishmoqda.. Kerak bo'lgandan keyin ko'nikadide).Hozirgi kunda, linux tizimining juda chiroyli grafik ko'rinishlari…

Linux operatsion tizimi buyruqlarini o'rganishni davom etamiz. Oldingi «Linuksning asosiy buyruqlari» nomli maqolada, eng asosiy buyruqlar bilan tanishib chiqdik, bu maqolada oldingi maqolani to'ldirib borishga harakat qilaman.Maqolada berib boriladigan misollar, linuksning Red Hat distributivida tekshirib ko'rilgan va qolgan distributivlarda ham katta ehtimollik bilan ishlaydi. Bu maqolada misollar qisqa qilib berilgan, buyruqlar haqida to'liqroq ma'lumotlarni man…

Linux operatsion tizimi, ko'p foydalanuvchili tizim hisoblanadi. Har bir foydalanuvchining o'ziga tegishli bo'lgan fayl va papkalari bo'ladi. Bu fayl va papkalarni, boshqa foydalanuvchilar o'qimasligi yoki o'zgartirmasligi katta ahamiyatga egadir. Shuning uchun linux operatsion tizimida fayl va papkalarga alohida ruhsatlar ishlab chiqilgan. Bu maqolam aynan shu ruhsatlarni o'rganishga bag'ishlanadi.Linux operatsion tizimida, faylga nisbatan, foydalanuvchilar 3 guruhga bo'linadi. Owner…

Biror vichester(qattiq disk) ga linux operastion tizimini o'rnatsangiz, albatta bu va boshqa ulangan vinchesterlar uchun fayl tizimini tanlashingiz zarur. Misol uchun Windows operastion tizimida asosan NTFS fayl tizimidan foydalaniladi, lekin boshqa(FAT32, FAT16) fayl tizimlari ham mavjud.Linux operastion tizim ga quyidagi fayl tizimlari o'rnatilishi mumkin.Ext – Linuks operastion tizimning birinchi fayl tizimi xisoblanadi, dastlabki…

Linux operastion tizimini hozirgi kundagi eng ommabop xisoblanmish Windows operastion tizimi bilan solishtirar ekanmiz, biz uni afzallik va kamchiliklarini ko'rib chiqishimiz lozim. Umumiy oladigan bo'lsak Linux operastion tizimini Windows operastion tizimidan zo'r yoki yomon deb aytish noto'g'ri bo'lardi. Chunki Linux operastion tizimi umuman boshqa arxitekturali operastion tizimdir.Linux operastion tizimida Windows operastion tizimi oilasiga mansub operastion tizimlardagidek «ПУСК»…

/ — asosiy katalog./bin – Bu katalogda operastion tizimning asosiy buyruqlari saqlanadi(ls, cp,..)./boot – Linuks yadrosi va yuklashni boshqarish(grub, lilo va boshqalar)utilitlari saqlanadi./dev – Operatsion tizimga ulangan qurilmalarning fayli saqlanadi.(Linux operatsion tizimida, barcha qurilmalar(printer, skaner, qattiq disk ) fayl ko'rinishida saqlanadi. Kerakli qurilmani…

Oracle Linux(RedHatEnterpriseLinux(RHEL))5.9 o'rnatilgandan so'ng, qilinishi kerak bo'lgan sozlashlarni ko'rib chiqamiz. Bu operatsion tizimni o'rnatish mana bu maqolada to'liq yozib o'tilgan. Operatsion tizim o'rnatilgandan so'ng, tizimni qayta yuklash kerak bo'ladi(ya'ni reboot). Qayta yuklash sodir bo'lgandan so'ng, sozlash ishlarini…

Bu maqolamda linux distributivlaridan biri OracleLinux 5.9(RHEL yoki RedHat) operatsion tizimini o'rnatishni ko'rsataman. Bu distributiv asosan Oracle MBBT uchun asoslangan bo'lib, lekin operatsion tizim uchun kerak barcha ishlarni ham amalga oshira oladi.Dastlab, operatsion tizim dasturini internetdan ko'chirib olamiz va DVDROM orqali yuklaymiz. Bizga tanlash uchun menyu hosil bo'ladi va "Enter" ni bosib, o'rnatishni boshlaymiz.